این گزارش بر اساس نوشته جوی دورسو در وب‌سایت اتلتیک ترجمه و تنظیم شده است.
انجمن بین‌المللی یکپارچه سازی شرط بندی (IBIA) می‌گوید فوتبال و تنیس بیش از نیمی از حوادث مشکوک به تبانی در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۳ را تشکیل داده‌اند.
تبانی در فوتبال! این با اتفاقات چند فصل گذشته – حتی در بالاترین سطوح بازی – مطابقت دارد. سال گذشته، یک بازیکن آرسنال به دلیل الگوهای شرط‌بندی مشکوک در مورد گرفتن کارت زرد بی‌دلیل در لیگ برتر مورد بازجویی قرار گرفت، اما در نهایت پرونده بسته شد. اوایل امسال هم The Athletic فاش کرد که دو بازی لیگ کنفرانس اروپا به دلیل الگوهای شرط بندی مشکوک در یوفا بررسی شده است. در برزیل در ماه مارس، ۱۶ بازیکن از جمله ۸ بازیکن لیگ برتری به اتهام تبانی در ۱۳ مسابقه، مورد بازجویی قرار گرفتند. بسیاری از آنها برای مدت طولانی از فوتبال محروم و جریمه شدند. حتی لیگ‌های دسته اول ایتالیا و اسپانیا در دهه‌های اخیر با اتهامات تبانی مواجه شده‌اند، در حالی که آلمان در سال ۲۰۰۵ رسوایی بزرگی در زمینه تبانی توسط داور داشت.
در این گزارش ضمن گفتگو با سه کارشناس به این سوالات پاسخ داده شده که تبانی چگونه کار می‌کند؟ چقدر گسترده است؟ آیا هواداران باید نگران باشند؟ و چرا فوتبال، ورزشی است که تا این حد در معرض تبانی قرار دارد؟
تبانی در فوتبال: درام واقعی، درام دروغین
گل دقایق پایانی سرخیو آگوئرو و قهرمانی لیگ برتر در سال ۲۰۱۲ برای منچسترسیتی. ضربه سر زین الدین زیدان در فینال جام‌جهانی در سال ۲۰۰۶. کامبک منچستریونایتد در قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا در سال ۱۹۹۹. زیربنای تمام این لحظات جادویی فوتبال مفهوم یکپارچگی است. هیچ اتفاق ناخوشایندی برای ایجاد این لحظات دراماتیک رخ نداد. به هیچ دروازه‌بانی پولی داده نشد که گل بخورد، به داوری رشوه داده نشد که کارت بدهد و… اگرچه این ممکن است برای طرفداران حرفه‌ای فوتبال یک سری عبارت بدیهی به نظر برسد اما در بسیاری از کشورها و لیگ‌ها همیشه این جور درام‌های ورزشی واقعی نیست.
در حالی که تبانی ممکن است تصاویری از یک گل به خودی کمدی یا یک کارت قرمز مضحک را تداعی کند، در سطوح بالاتر می‌تواند خیلی ظریف‌تر اتفاق بیفتد: مدافعی که به یک مهاجم درجه یک کمی فضا می‌دهد یا دروازه بانی که در کسری از ثانیه تصمیم می‌گیرد کمی دیرتر شیرجه بزند.
آیا در جایی مثل پرمیرلیگ هم تبانی وجود دارد؟
بن پترسون، مدیر یکپارچگی و کیفیت داده‌ها در موسسه IMG Arena که شرکتش ناهنجاری‌هایی را در بازارهای شرط‌بندی نظارت می‌کند که قابل توضیح نیستند، می‌گوید تبانی‌های نامحسوس در یک مسابقه نه تنها به سرگرمی‌های ورزشی بلکه به قابلیت تجاری لیگ یا فرم رقابتی آن آسیب می‌زند.
او می‌گوید احتمال تبانی در سطوح بسیار بالا و بین بازیکنان نخبه، کم است، جایی که به بازیکنان مبالغ هنگفتی پرداخت می‌شود و همین دستمزدهای زیاد انگیزه برای شرکت در تبانی را در حد بسیار زیادی پایین می‌آورد. این احتمال همچنین در مسابقاتی که تماشاگر چندانی ندارند و سطح پایین به حساب می‌آیند هم کم است چون انگیزه‌ای برای حضور بنگاه‌های شرط‌بندی در چنین مسابقه‌هایی وجود ندارد. ” اما این وسط، بازار بزرگی وجود دارد که فرصت شرط بندی با مبالغ بسیار کلان در آن وجود دارد.”
تبانی عمده، تبانی نقطه‌ای!
پترسون به تمایزی بین تبانی «عمده» – جایی که نتیجه یک بازی دستکاری می‌شود – و تبانی «نقطه‌ای» اشاره می‌کند، که در آن شرط‌بندی روی یک حادثه خاص مانند کارت زرد اتفاق می‌افتد.
افی شیخ رئیس خدمات یکپارچگی در Starlizard است، یک شرکت مشاوره شرط‌بندی ورزشی که از مدل‌های داده محور برای پیش‌بینی نتیجه رویدادهای ورزشی استفاده می‌کند. آنها همچنین به عنوان نماینده مشتریان برای آنها شرط‌بندی می‌کنند و بزرگترین مشتری آنها تونی بلوم، مالک برایتون است. بلوم و سایر مالکانی که منافع مالی در صنعت شرط‌بندی دارند، مقررات ویژه‌ای از اتحادیه فوتبال اروپا دریافت می‌کنند. آنها مشمول ممیزی‌های مستقلی هستند و باید یک اظهارنامه سالانه ارائه دهند تا اطمینان حاصل شود که مجموعه‌ای از شرایط را رعایت می‌کنند.
این شرکت همچنین به بررسی تبانی بازی می پردازد و به نهادهای ورزشی و مجری قانون در شناسایی چنین مواردی کمک می‌کند.
شیخ می‌گوید: «این یک پدیده فرا ملی و فرا مرزی است و همین کار پلیس را سخت می‌کند، زیرا زمانی که جرم سازمان یافته‌ای فرا مرزی شد، نیاز به همکاری بین‌المللی دارد که همیشه آسان نیست». . شیخ خاطرنشان می‌کند که وقتی صحبت از دنیای پیچیده همکاری بین‌المللی توسط مجریان قانون می‌شود، معمولاً اولویت به مواردی مانند تروریسم یا قتل داده می‌شود، در حالی که موضوعاتی مانند تبانی نسبتاً بدون پیگیری می‌مانند. «هواداران لزوماً متوجه گستردگی ماجرا نمی‌شوند – آنها فکر می‌کنند چیزهایی مانند تصمیمات داوری در مسابقات سطح بالای لیگ برتر یا تصمیمات VAR هستند که در پروسه تبانی تاثیر می‌گذارند. رقابت‌های سطح بالا بیشتر از هر جای دیگر زیر نظر است. اگر بخواهید همین کار را در سطوح پایین‌تر انجام دهید، کمتر تحت نظارت رادار پلیس هستید و کار به مراتب راحت‌تری دارید.»
آسیا، بهشت شرط‌بندها
او می‌گوید تبانی در فوتبال به دلیل گستردگی پرطرفدارترین ورزش جهان و مبالغ هنگفتی که هر روز روی مسابقات شرط‌بندی می‌شود، فرصتی عظیم برای درآمدزایی مجرمان سازمان یافته است.
شیخ، آسیا را به عنوان یک مرکز خاص در فعالیت‌های تبانی می‌شناسد زیرا مبالغ هنگفتی از طریق کشورهایی مانند فیلیپین قمار می‌شود. در این جور کشورها، شرکت‌های قمار و شرط‌بندی قانونی هستند، اما پول قماربازها در نهایت از جاهای دیگر، به‌ویژه چین، که قوانین شرط‌بندی بسیار محدودتر است، می‌آید.
همانطور که The Athletic در سال ۲۰۲۱ فاش کرد برخی از حامیان مالی پیراهن تیم‌های لیگ برتر در این شرط‌بندی‌های بین المللی نقش جدی دارند. او می‌گوید که گروه‌های مافیایی اروپایی نیز به شدت درگیر شرط‌بندی روی مسابقات فوتبال هستند. شیخ همچنین معتقد است که بازیکنان، ممکن است مورد استثمار یا باج‌گیری این گروه‌های مافیایی قرار بگیرند. «اگر شخصی حقوق هفتگی بسیار بالایی دارد، بله، احتمالاً شانس کمتری برای درگیر شدن در فساد مالی خواهد داشت، اما ممکن است از طریق تهدید به خشونت یا آدم‌ربایی مجبور به این کار شود شود.»
فناوری به کمک تبانی می‌آید
یکی از مساله‌هایی که در رابطه با موضوع تبانی کسانی که سعی در مبارزه با آن دارند را گرفتار کرده این است که چگونه فناوری‌های جدید در حال تغییر مدل‌های شرط‌بندی هستند. همین مساله است که باعث شده فهرست مکان‌هایی که قمار در آنها محبوب است، به سرعت در حال رشد باشد. « روش‌های جدیدی وجود دارد، مثلا اینکه گروه‌های شرط‌بندی اخیرا نیمه اول بازی‌ها را بیشتر هدف قرار می‌دهند تا نیمه دوم یا کل بازی را و این احتمال تشخیص تبانی و به تبع آن احتمال مشارکت بازیکنان را آسان‌تر می‌کند.”
این مساله در تنیس هم مشاهده شده است. این آسان‌تر است که یک بازیکن عمداً ست اول را ببازد و تمام تلاش خود را برای باقی‌مانده مسابقه انجام دهد تا اینکه کل مسابقه را ببازد. یکی دیگر از مسائل این است که با گسترش قمار در نقاط بیشتری از جهان، “پنهان کردن” جریان‌های مشکوک پول نقد آسان‌تر شده است. کریس راسموسن مدرس استفاده از دیتا در شرط‌بندی ورزشی در دانشگاه نیوهیون است: « من فکر می‌کنم تشخیص تبانی در آینده نزدیک آسان‌تر می‌شود، زیرا ما اطلاعات بسیار بیشتری نسبت به گذشته داریم… اما گروه‌های مافیایی درگیر در این بیزنس هم در حال گسترش قابلیت‌هایشان هستند.» راسموسن در پاسخ به این سوال که چرا هواداران عادی فوتبال باید نگران تبانی باشند، از موضوع نمایش ورزشی و جذابیت تجاری فراتر می‌رود. او می‌گوید تبانی می‌تواند با سایر فعالیت‌های مجرمانه مانند قاچاق انسان و خرید و فروش مواد مخدر مرتبط باشد – راه‌های مختلفی برای درآمدزایی مجرمان که اغلب سایر زمینه‌ها را تقویت می‌کند – و می‌تواند به معنای ارتباط مستقیم بین مسابقات فوتبال و برخی فعالیت‌های زیرزمینی دیگر باشد.