رابطه ناخوشایند لیگ برتر با سیستم کمک داور ویدیویی هیچ نشانه‌ای از بهبود نشان نمی‌دهد.
یک هفته پس از تصمیم جنجالی بازی نیوکاسل- آرسنال و صحبت‌های تند میکل آرتتا، مربی آرسنال و بیانیه بعدی باشگاه، به تازگی فشار بر مسئولان لیگ برتر انگلیس درباره وضعیت استفاده از VAR در انگلستان بسیار زیاد شده است.
فوتبال در استفاده از فنآوری کمک داور ویدیویی (VAR) برای کمک به تصمیم گیری بهتر داخل زمین تنها نیست، پس ورزش‌های دیگر چه چیزی می‌توانند به لیگ برتر در مورد استفاده موثرتر و کم بحث‌تر از VAR بیاموزند؟
NFL: سیستم چالش
فرآیند بازبینی بازی در مسابقات NFLایالات متحده به “سیستم نهایی تیم محور” معروف است. به این معنی که مربی هر تیم می‌تواند از دو چالش بازبینی صحنه در طول بازی استفاده کند (اگر در هر دو چالش موفق باشند، یک چالش سوم دریافت می‌کند). در دو دقیقه پایانی هر نیمه، به مربی‌ها اجازه درخواست چالش داده نمی‌شود و فقط مسوول اتاق ویدیو است که حق بازبینی صحنه‌های مشکوک را دارد.
این مسیر، بعد دیگری به کار یک مربی اضافه می‌کند. آنها نیاز به تفکر سریع دارند و تصمیم درباره اینکه کی درخواست چالش بدهند در نوع خود به یک ابزار تاکتیکی تبدیل می‌شود. حتی گاهی پیش می‌آید که در آن دو دقیقه پایانی بازی که مربی اجازه چالش ندارد، بلافاصله درخواست تایم اوت می‌کنند، به این امید که به اتاق VAR زمان کافی بدهند تا صحنه‌ها را دوباره ببیند و تصمیمی را از بالا تغییر دهد.
از طرف دیگر، اگر تایم اوت‌های خود را در یک چالش به باد داده باشید، دیگر آن تایم اوت را ندارید تا در اواخر بازی از آن برای متوقف کردن بازی استفاده کنید. همه اینها به بار دراماتیک مسابقه می افزاید.
این فرآیند بعد از چند سال استفاده به خودی خود روان شده است. هنگامی که یک چالش یا بازبینی بازی آغاز می‌شود، تکنسین‌های VAR از فناوری برای انتخاب بهترین زوایای دوربین برای داور بازی استفاده می‌کنند تا او با مشورت با داوران کمک صحنه را بررسی کند.
سپس یک اپراتور یک تبلت سرفیس مایکروسافت را برای داور داخل زمین می‌آورد تا بتواند حین مشورت با مسوولان پخش صحنه‌های آهسته مستقر در نیویورک، صحنه مشکوک را بررسی کند. تصمیم نهایی در مورد بازبینی به صورت جمعی گرفته می‌شود و داور آن را اعلام می‌کند.
تنیس: تصمیم گیری‌های خودکار
برای دهه‌ها، سیستم‌های چالش تکرار فوری صحنه بخشی از چشم‌انداز ورزش آمریکای شمالی بوده‌اند. اما پس از همه‌گیری کووید بسیاری از مسابقات تنیس که به دنبال محدود کردن نقش افراد به منظور حفظ سلامت آنها بودند، تصمیم گرفتند سیستم چالش را به نفع تماس‌های کاملاً خودکار خطی کنار بگذارند. به هر حال، چرا وقتی بازیکنان می‌خواهد روی ضربه زدن به توپ زرد تیره‌ای که با سرعت بالا از کنار آنها می‌گذرد، تمرکز کند، داور وظیفه کنترل برخورد توپ روی خط را به عهده بگیرد؟
نتیجه مثبت بوده است. پایانی بر غرغرهای مداوم بازیکنان درباره اشتباهات داورها. اتلاف وقت کمتر. و اعتماد به اینکه سیستم دوربین‌ها و رایانه‌ها که تا کسری کوچک از یک اینچ را هم به درستی تشخیص می‌دهد.
البته محدودیت‌های سیستم چالش در ویمبلدون امسال مشخص بود، جایی که بازیکنان شاخصی مثل اندی موری و بیانکا آندریسکو، دقیق نبودن بعضی تصمیم‌های لب خط شاکی بودند.
مشکل این است که از آنجا که برنامه‌های تلویزیونی روی تصویر به وضوح نشان می دهند که آیا تماس توپ در بسیاری از صحنه‌ها همه به سرعت می‌فهمند که تصمیم صحیح در آن صحنه چه باید باشد، بجز افرادی که بیش‌ترین بهره را از این اطلاعات می‌برند. مسابقات ATP مردان از سال ۲۰۲۵ به صورت کاملا الکترونیکی برگزار خواهد شد.
مارک آین که مالک و مجری مسابقات اوپن سیتی در واشنگتن دی سی است، می‌گوید: ” سوال این نیست که آیا این کار ۱۰۰ درصد درست است یا خیر، بلکه این است که آیا بهتر از یک انسان عمل می‌کند؟ و قطعا بله، بهتر از یک انسان است.”
Rugby Union: ارتباطات شفاف
مانند فوتبال، اتحادیه راگبی دارای سیستم بررسی‌های چند ثانیه‌ای با کمک داوران اتاق بررسی است و هیچ دو چالشی شبیه هم نیستند.
برای یک داور ویدیویی، احتمال ناهماهنگی زیاد است. با این حال، آنها همیشه در راگبی راحت‌تر پذیرفته شده‌اند. ماه گذشته، در فینال جام جهانی، به هر دو کاپیتان دو تیم – سام کین از نیوزلند و سیا کولیسی از آفریقای جنوبی کارت داده شد. هر دو تکل بدی زده بودند. کارت کین قرمز بود در حالی که کولیسی با یک زرد و ۱۰ دقیقه اخراج موقت از مجازات بیشتر فرار کرد.
بعد از بازی بحث‌هایی مطرح شد اما آن تصمیم تاثیر واضحی بر پیروزی ۱۲-۱۱ آفریقای جنوبی نداشت. چرا؟ چون پروسه برای بینندگان تلویزیونی شفاف بود، آنها می‌دانستند که چرا داوران به تصمیمی که گرفته‌اند رسیده‌اند.
در راگبی، قانونگذاران چارچوبی برای هر تصمیم مهم در نظر گرفته‌اند. برای یک تکل خشن، داوران باید درجه نیرو، جایی که با حریف برخورد می‌کند و قصد بازیکن خاطی را در نظر بگیرند. با پخش مستقیم گفتگوی بین داور داخل زمین و کمک داور ویدیویی در آن صحنه فینال جام‌جهانی، معلوم شد که علیرغم اینکه هر دو شوت پرقدرت به سمت سر بوده، تکل کولیسی شدت آسیب زننده‌ای نداشت و خودش هم در نهایت روی زانو به زمین افتاد در حالی که کین در تمام طول مدت به صورت ایستاده بود.
NHL: از اشتباهات خود درس بگیرید
NHL می‌تواند برای فوتبال انگلیس در اینجا مفید باشد، زیرا اجرای بازی مجدد در هاکی روی یخ آمریکای شمالی یک مثال عالی از کارهایی است که نباید انجام داد.
و حالا چند درس:
اگر واقعاً مطمئن نیستید که می‌توانید آن را درست انجام دهید، طرفداران را با ایده “بعدا درستش می‌کنم” به آینده امیدوار نکنید. چیزهای کمی ناامید کننده تر از تماشای یک بررسی طولانی هستند که فقط برای به دست آوردن حکمی که همه با آن مخالف هستند انجام می‌شود. این به ویژه برای هر چیزی که آدم‌ها درباره‌اش پیش‌فرض‌هایی دارند صادق است، مانند بررسی‌های مربوط به برخورد دروازه بان NHL با مهاجمان که هنوز هم بسیاری از طرفداران را گیج می‌کند.
مطمئن شوید که همیشه آنچه را که قرار است مرور کنید می‌توانید به بقیه هم توضیح دهید. NHL این کار را با هیچ سطحی از جزئیات انجام نمی‌دهد، اغلب طرفداران و پخش کنندگان بازی واقعا نمی‌فهمند داوران در حال بررسی چه موضوعی هستند؟
مهمتر از همه، به عواقب ناخواسته فکر کنید. در NHL، آنها برای تماس‌های آفساید بازبینی مجدد را اجرا کردند و فکر می‌کردند که اصلاح خطاهای آشکار مهم است. در عوض، سال‌ها گل‌هایی داشتیم که بر اساس میلی‌متری در آفساید بودن لغو می‌شدند، نمایشنامه‌هایی که هیچ‌کس در گذشته از آن شکایت نکرده بود. تیم‌ها اکنون کارمندانی دارند که پخش بازی‌ها را زیر نظر دارند تا هر صحنه‌ای که می‌تواند جریان بازی را برگرداند، بیابند، حتی اگر کسی آن را در زمان واقعی متوجه نشده باشد.
کریکت: تماس داور
نسخه کریکت از VAR- سیستم بررسی تصمیم (DRS) – عمدتاً بر اساس ارجاع مساله عمل می‌کند: اگر تیمی با تصمیمی مخالف باشد، می‌تواند آن را به یک داور خارج از زمین ارجاع دهد تا حادثه را تماشا کند و از اشکال مختلف فناوری استفاده کند و بعد تعیین کند که آیا تصمیم داور داخل زمین درست بوده یا خیر.
در این مدل اساساً اگر تصمیم داور بیرونی به تصمیم داور وسط بسیار نزدیک بود، لغو نمی‌شود، بلکه همان تصمیم داور وسط در زمین مسابقه باقی می‌ماند.
فوتبال در حال حاضر نسخه‌ای از این را با VAR امتحان کرده، اگر شواهد قاطعی وجود نداشته باشد که تصمیم باید معکوس شود، وار دخالتی نمی‌کند. اما تفاوت بزرگ این است که برای اکثر این موارد در کریکت، یک فاکتور ساده قابل اندازه‌گیری وجود دارد: برای مثال، یا توپ به چوب‌ها برخورد می‌کند یا نمی‌کند.