این گزارش ترجمه‌ای است از مقاله منتشرشده در لینکدین درباره تورم در فوتبال نوشته آریامان بانرجی| رئیس بخش حکمرانی فوتبال در شرکت Lane Clark & Peacock | مسئول سابق سیاست‌های فوتبال در اندیشکده Civitas

در آغاز دوران فوتبال انگلیس، خبری از نگرانی درباره تورم در فوتبال نبود. اولین مقررات مالی برجسته این ورزش نسبتا ساده به نظر می‌رسید. در سال ۱۸۸۵، تحت فشار گسترده باشگاه‌های کشور، اتحادیه فوتبال پرداخت دستمزد به بازیکنان را مجاز و حرفه‌ای‌گرایی را رسمی کرد. با این حال، شرایطی به این تصمیم اضافه شد. سخت‌ترین آن الزام بازیکنان حرفه‌ای بود که باید در شعاع شش مایلی از زمین باشگاه‌شان به دنیا آمده باشند. این قوانین جغرافیایی به ‌اندازه قانونی که اجازه می‌داد دروازه‌بان فقط در نیمه زمین خودی توپ را با دست بگیرد و در نیمه زمین حریف از این حق محروم باشد، اکنون عجیب به نظر می‌رسد.

با گذشت نزدیک به ۱۴۰ سال و محدود شدن استفاده از دست به محوطه جریمه، مقررات مالی فوتبال به طور فزاینده‌ای پیچیده و بی‌ثبات شده است. با توجه به اینکه تنها لیگ برتر انگلیس در فصل گذشته ۴۵ میلیون پوند برای دعواهای حقوقی علیه باشگاه‌های خود هزینه کرده، به نظر می‌رسد چشم‌انداز نظارتی فوتبال در آستانه تغییرات قابل‌توجه قرار دارد.

چشم‌انداز در حال تغییر

سال ۲۰۲۵ وعده‌ تحول و پیشرفت در چندین زمینه از مقررات فوتبال را می‌دهد. در ماه‌های آینده، حکم اولیه در مورد ۱۳۰ اتهام مالی که لیگ برتر علیه منچسترسیتی مطرح کرده، صادر خواهد شد. در سطح جهانی، فیفا، نهاد حاکم بر فوتبال، همچنان با پیامدهای حکم پرونده لاسانا دیارا در مورد مقررات انتقال بازیکنان دست و پنجه نرم می‌کند و قوانین جدید یوفا در خصوص هزینه‌های تیمی در آغاز فصل آینده به طور کامل اجرا خواهند شد. حتی کمیسیون اتحادیه اروپا نیز تمایل به دخالت داشته و باشگاه‌ها و نمایندگان فوتبال را به عنوان نهادهای موظف در بسته جدید مبارزه با پولشویی خود معرفی کرده و الزامات نظارت دقیق‌تر بر اکثر پرداخت‌هایی که به باشگاه‌ها و از آن‌ها انجام می‌شود را افزایش داده است.

این تغییرات در مقررات، خود به صنعتی اشاره دارد که در آن هرگونه تعادل مالی از بین رفته و نهادهای کلیدی تحت تأثیر منافع خاص قرار گرفته‌اند. با این حال، این پدیده جدیدی نیست. سه دهه گذشته از حاکمیت فوتبال با افزایش شکاف‌های مالی و سیاسی شدن غیرقابل کنترل سپری شده است. اگر مقررات نتواند اثربخش باشد، آنچه که در سال‌های آینده ممکن است پیش بیاید، پیامدهای عمیق‌تری را در پی خواهد داشت.

در این زمینه‌ها مسائل زیادی برای بحث وجود دارد. پیروزی دیارا باعث شد فیفا کتابچه راهنمای خود در خصوص وضعیت و انتقال بازیکنان را بازنگری و به ‌روز کند. در حالی که اقدامات ضد پولشویی اتحادیه اروپا به بررسی دقیق‌تر انتقال پول در بازار کار فوتبال اشاره دارد. با این حال، مهم‌ترین مسأله برای باشگاه‌ها در انگلستان، احتیاط مالی هر مقرره جدید و همچنین نگرش‌ها نسبت به مقررات موجود است. به ویژه، اگر در سال ۲۰۲۵ مقرراتی ضعیف معرفی شود یا مقررات موجود تضعیف گردد، فوتبال ممکن است با موج جدیدی از توم رو به ‌رو شود که صنعت فوتبال توان مقابله با آن را نداشته باشد.

مرور تاریخ تورم در فوتبال

تورم در فوتبال انگلیس طی سی سال گذشته با سرعت بالایی افزایش یافته و با لحظاتی سرنوشت‌ساز همراه بوده است که هر کدام مرحله جدیدی از هزینه‌های مالی و فشارهای اقتصادی را به همراه داشته‌اند. در اواسط دهه ۱۹۹۰، اولین نشانه‌های این روند در دوره لیگ برتر دیده شد. در سال ۱۹۹۶، نیوکاسل یونایتد با پرداخت مبلغ بی‌سابقه ۱۵ میلیون پوند برای جذب آلن شیرر از بلکبرن روورز، رکورد نقل‌وانتقالات لیگ برتر را تقریباً دو برابر کرد. این حرکت نشان‌دهنده افزایش سریع هزینه‌ها در فوتبال بود. در سطح جهانی نیز، رکورد نقل‌وانتقالات هر سال از ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ شکسته شد که اوج آن انتقال زین‌الدین زیدان با مبلغ ۴۶.۶ میلیون پوند از یوونتوس به رئال مادرید بود.

هفت سال پس از انتقال شیرر، خرید چلسی توسط رومن آبراموویچ و خرج ۱۰۰ میلیون پوند برای بازیکنان جدید باعث شد مالک نیوکاسل، جان هال، که پیش از این معمار انتقال شیرر بود، اعلام کند: «من نمی‌توانم رقابت کنم.» همان‌طور که میگل دلینی در تحلیل خود اشاره کرده بود، پس از ورود آبراموویچ، ۱۱ مالک لیگ برتری به همین نتیجه رسیدند و باشگاه‌های خود را فروختند.

انتقال نیمار جونیور به پاری سن ژرمن با مبلغ ۲۰۰ میلیون پوند از بارسلونا در سال ۲۰۱۷ دوره‌ای کاملاً جدید را آغاز کرد. این انتقال تأثیرات فوری به همراه داشت. بارسلونا با مبلغ ۱۴۶ میلیون پوند فیلیپه کوتینیو را از لیورپول خریداری کرد و لیورپول نیز با ۷۵ میلیون پوند ویرجیل فن‌دایک را از ساوتهمپتون جذب کرد. از انتقال نیمار و کوتینیو گرفته تا سایر موارد، ده مورد از گران‌ترین نقل‌ و انتقالات تاریخ فوتبال پس از انتقال نیمار به پاریس انجام شده‌اند.

چرایی ایجاد تورم در فوتبال

چه چیزی باعث شده تورم در هر یک از این لحظات افزایش یابد؟ در سال ۲۰۰۳، این امر نتیجه ورود یک اختلالگر ثروتمند جدید به بازار بود. اما زمینه‌های پیرامون افزایش تورم، چه در زمان آبراموویچ و چه پس از آن، شاید ارتباط بیشتری با وضعیت کنونی داشته باشد. هر دو جهش تورمی در لحظاتی رخ داد که مقررات نظارتی در صنعت فوتبال یا ضعیف شده بودند یا ضعف آن‌ها آشکار شده بود. 
انتقال شیرر در دوره‌ای رخ داد که مقررات مالی و استخدامی به طور گسترده کاهش یافته بود. حکم بوسمن یک سال پیش از آن سیستم نقل‌وانتقالات فوتبال را تغییر داده و بازاری کمتر محدود برای بازیکنان ایجاد کرده بود. به همین ترتیب، انتقال نیمار درست پس از آن رخ داد که پاری سن ژرمن و منچسترسیتی تنها با جریمه‌های جزئی برای نقض قوانین بازی جوانمردانه مالی یوفا مواجه شدند. هر دو باشگاه در نهایت به جریمه‌ای ناچیز ۶۰ میلیون یورویی (۴۰ میلیون یورو معلق) و کاهش تعداد بازیکنان لیست لیگ قهرمانان از ۲۵ به ۲۱ نفر محکوم شدند که این حکم در ماه می ۲۰۱۴ اجرا شد. پس از این تصمیم، چندین عضو کمیته کنترل مالی باشگاه‌های یوفا، از جمله رئیس آن، برایان کوین، استعفا دادند که سبب جسورتر شدن سران باشگاه پاریسی شد.

مشکلات به روایت آمار

تحلیل جهش‌های تورمی گذشته در فوتبال به یک نتیجه هشداردهنده منجر می‌شود:

ضعف در مقررات، چه واقعی باشد و چه غیرواقعی، پتانسیل قابل‌توجهی برای افزایش هزینه‌ها به همراه دارد. با در نظر گرفتن تغییرات مقرراتی پیش ‌رو، اهمیت ۱۲ ماه آینده بیش‌ازپیش روشن می‌شود. اگر رأی در پرونده جاری منچسترسیتی به این برداشت منجر شود که قوانین لیگ برتر ضعیف یا غیرقابل اجرا هستند، احتمال وقوع یک دوره دیگر از افزایش تورم برای باشگاه‌ها به‌شدت افزایش می‌یابد. این سناریو ممکن است باشگاه‌های ثروتمند نزدیک به بالای هرم فوتبال را که هم‌اکنون نیز در مرز قوانین موجود فعالیت می‌کنند را به اتخاذ رویکردی مالی تهاجمی‌تر سوق دهد.

 این همان‌جایی است که بزرگ‌ترین خطر نهفته است. هرم فوتبال انگلیس هم‌اکنون تحت فشار میان دسته‌های مختلف قرار دارد که به‌طور فزاینده‌ای پایداری مالی در دسته‌های پایین‌تر را غیرممکن می‌کند. بخشی از همین روند باعث شکل‌گیری تنظیم‌کننده مستقل شده است. هم‌اکنون، ۵۸ درصد از باشگاه‌ها در چهار دسته برتر فوتبال انگلیس به لحاظ فنی در وضعیت ورشکستگی قرار دارند. تحلیل‌های مالی دولت نشان داده‌اند که اکثر باشگاه‌های حاضر در چمپیونشیپ بیش از ۱۰۰ درصد درآمد خود را صرف دستمزدها می‌کنند، درحالی‌که سطح وام‌ها و بدهی‌ها در حال افزایش است. بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹، باشگاه‌های چمپیونشیپ به‌صورت جمعی زیان‌های پیش از مالیات به میزان ۲.۵ میلیارد پوند را تجربه کردند.

تحلیل پایداری مالی باشگاه‌های مردان در هرم فوتبال انگلیس که اوایل امسال انجام شد، نشان داد که اکثر باشگاه‌ها (۸۵ درصد) زیان‌ده هستند و مقیاس این زیان‌ها در باشگاه‌های لیگ‌های پایین‌تر با سرعت بیشتری افزایش می‌یابد. در لیگ یک، زیان‌ها نسبت به سال قبل ۷۰ درصد افزایش یافته‌اند، درحالی‌که در لیگ دو این افزایش به ۲۲۰ درصد رسیده است و این میزان برای لیگ برتر، ۱۶ درصد است.

تورم در فوتبال و مشکلات آینده

   به احتمال زیاد فشار بر باشگاه‌ها، به‌ ویژه توسط یوفا، به‌طور چشمگیری افزایش خواهد یافت. تفاوت‌های بین دسته‌های فوتبال انگلستان بیشتر خواهد شد، که به مشکلاتی در تعادل رقابتی و در نهایت سرمایه‌گذاری منجر می‌شود و خطر تبدیل ورشکستگی‌های فنی به ورشکستگی‌های واقعی، انحلال‌ها و حتی تعطیلی کامل باشگاه‌ها افزایش می‌یابد. اکنون، بیش از هر زمان دیگری، فوتبال انگلیس در مقابله با یک جهش دیگر در تورم در خطر است.

بااین‌حال، این وضعیت اجتناب‌ناپذیر نیست. تنظیم‌کننده مستقل فوتبال فرصتی برای محافظت بلندمدت در برابر این خطر ارائه می‌دهد و قرار است مقررات مالی موردنیاز را معرفی کند. اما برای انجام این کار، باید توانایی مقابله با فضای بی‌ثبات فوتبال را داشته باشد. مسئله اینجاست که اگر این نهاد منابع و قدرت کافی نداشته باشد (همان‌طور که در حال حاضر پیش‌بینی می‌شود) ممکن است دلیل وجودی خود را تضعیف کند.