رسانه Tifo Football در آخرین بررسی خود، انقلابی را که در فوتبال به واسطه تغییر قانون زدن ضربات دروازه ایجاد شده را زیر ذره‌بین برده. مطلبی که که اهمیت وجود دروازه‌بانانی که توانایی بازی با پا بالایی داشته باشند را برجسته کرده است.

ضربات دروازه: پاداش احتمالی

    یک انقلاب آرام در فوتبال در حال وقوع است و در قلب آن، یک تغییر قانون اخیر قرار دارد. در پنج سال گذشته، ضربات دروازه به کلی این ورزش را تغییر داده‌اند. در یک مسابقه لیگ برتر به طور متوسط ۱۶ ضربه دروازه وجود دارد. که سومین عامل شروع مجدد بازی پس از پرتاب اوت و ضربات آزاد است.
در تصویر زیر تعداد متوسط ضربات آزاد، پرتاب‌های دستی و ضربات دروازه را در یک مسابقه در لیگ جزیره می‌بینید.

با این حال، تا سال ۲۰۱۹ ضربات دروازه اغلب بدون فکر و استراتژی خاصی زده می‌شد. تیم‌ها بازیکنان را به جلو می‌فرستادند و دروازه‌بان توپ را تا حد ممکن دور می‌فرستاد. سپس در تابستان ۲۰۱۹،IFAB  (هیئت بین‌المللی فوتبال) قانون مربوط به ضربات دروازه را تغییر داد. این به این معنا بود که برای ارسال پاس، حتما لازم نبود که توپ از محوطه جریمه خودی خارج شود. این تغییر بسیار اساسی بود و تعداد ضربات دروازه کوتاه از فصل ۱۹/۲۰۱۸ به بعد در لیگ برتر بیش از دو برابر شده است. اما در پنج سال گذشته، این تغییر قانون منجر به ظهور چندین روند شده است. از جمله افزایش سریع دفاع نفر به نفر، دنبال کردن بازیکنان تا خط میانی برای پوشش منطقه خالی‌ مانده و تاکتیک بازی برای غلبه بر پرس حریف.

ضربات دروازه: شروع یک مسیر تازه

این سه تغییر در سبک بازی تیم‌ها، توسط تیم بررسی فنی یوفا از مسابقات یورو ۲۰۲۴ برجسته شد. از نمونه‌هایی که به آن اشاره شد، گل تیم ملی اسلواکی به انگلستان که حاصل در تله افتادن سه شیرها بود. در این گل، بازیکنان انگلستان با پرس از بالا باعث خالی شدن فضا عقب زمین شده بودند. این امر باعث شد تا برتری نفری برای بازیکنان اسلواکی ایجاد شود که با یک پاس بلند و فرار، موقعیت گلزنی برای اسلواکی ایجاد شود.

جمله زیر در رابطه با این تغییر در قانون، توسط آرسن ونگر، رئیس مجمع توسعه جهانی فوتبال در فیفا، گفته شده است:

تأثیر این تغییر قانون توسط بسیاری دست کم گرفته شده است. این قانون برای سریع‌تر و جذاب‌تر کردن بازی معرفی شد، اما تغییرات بیشتری ایجاد شده است. جذابیت اصلی این است که حریف خود را تا حد ممکن از دروازه‌اش دور کنید و تلاش کنید از میان آن‌ها عبور کنید. اگر بتوانید از فشار اول عبور کنید، نیمی از زمین را برای تهدید در اختیار دارید.

ضربات دروازه: تکامل یک ایده

اما چگونه یک روند این چنینی، در مدت کوتاه به این سرعت گسترش می‌یابد؟ چگونه این وضعیت به قدری عادی شده است که میان مدافع یک تیم و دروازه‌بان، به صورت رفت و برگشت، پاس داده می‌شود؟

این چیزی است که آرسنال به طور مرتب با گابریل، مدافع خود، که توپ را به دروازه‌بان داوید رایا می‌سپارد و سپس او توپ را به سمت کای هاورتز در خط حمله می‌فرستد، اتفاق می‌افتد. در تصویر زیر آمار پاس‌های رد و بدل شده میان دروازه بان و مدافع میانی در میان تیم‌های لیگ برتر انگلستان و درصدی که از ضربات دروازه دارد را مشاهده می‌کنید که بیشترین درصد متعلق به تیم آرسنال با زوج داوید رایا و گابریل است.

قبل از اعمال این قانون، اگر دروازه‌بان می‌خواست که توپ را به مدافع میانی پاس بدهد، باید توپ را به خارج از محوطه جریمه برای مدافع ارسال می‌کرد. این امر باعث می‌شد تا مدافع در پرس تیم حریف گیر بیفتد و تنها یکی از کانال‌های کناری زمین را برای پاس دادن در اختیار داشته باشد. ولی حال با تغییر قانون، مدافع می‌تواند توپ را داخل محوطه جریمه از دروازه‌بان دریافت کند که باعث می‌شود هم از پرس تیم حریف در امان باشد و هم امکان ارسال پاس برای کانال‌های میانی وجود داشته باشد. در دو تصویر زیر تفاوت این دو حالت را می‌بیند.

رد شدن از پرس حریفان

یکی از تحلیل‌گران فوتبال اروپا که خواسته ناشناس بماند، اذعان کرده است:
بیشتر تیم‌ها اکنون هافبک‌های خود را به محوطه جریمه می‌آورند و این فضا را برای دفاع کردن و مدافعان بسیار بزرگ‌تر می‌کند. فشرده ماندن بسیار سخت است. اگر می‌خواهید در بخش بالایی زمین فشار بیاورید، هافبک‌ها مجبورند با هافبک‌های حریف مقابله کنند که این به طور طبیعی فضاهایی در پشت آن‌ها باز می‌کند. قانون جدید به مربیان یک بوم خالی داد تا بر روی آن کار کنند. این منجر به ایجاد بسیاری از تغییرات در چگونگی تلاش برای کسب برتری در ساخت بازی شده است.
از مربیانی که سعی در بهره بردن از این تغییر قانون داشته، می‌توان به راسل مارتین، سرمربی ساوتهمپتون اشاره کرد. مارتین با استفاده از پاس‌های رد و بدل شده میان یک مدافع میانی و دروازه‌بان و دور کردن مدافع میانی دیگر از محوطه هجده قدم، سعی در رد شدن از پرس اولیه تیم حریف دارد. توضیحات گفته شده در تصاویر زیر که متعلق به دیدار پلی آف فصل قبل Championship مقابل Leeds United هستند، مشهود است.

در دوران مربیگری روبرتو دی زربی در فصل ۲۱/۲۰۲۰، در شاختار دونتسک اوکراین، به طور منظم تیم خود را با چهار بازیکن در داخل محوطه جریمه خود بازی می‌داد. با این کار پرس حریف را به خود جلب می‌کرد تا پس از کشاندن بازیکنان حریف به یک طرف، بازیکن آزاد را پیدا کند. پیش از جانشینی دی زربی در برایتون، فابیان هورزلر در مسیر صعود از لیگ دوم آلمان با تیم سنت پائولی، دست به امتحان تاکتیک‌های پرخطر مختلفی در این زمینه زد. همه این نوآوری‌ها باعث شده تا یک شروع مجدد بازی توسط دروازه‌بان که ساده به نظر می‌رسید به یک سلاح کاربردی تبدیل کرده است.

ضربات دروازه : ریسک احتمالی

ریسک‌هایی که از این تغییر در قانون نشات گرفته شده است، متوجه هر دو تیم است. این که اگر تیم صاحب توپ هستیم، آیا توانایی لازم را برای پاسکاری در عقب زمین داریم یا نه؟ آیا دروازه‌بان تیم به خوبی می‌تواند بازی با پا خود را به کار بگیرد یا نه؟ آیا هماهنگی لازم میان خطوط بالایی تیم برقرار شده که پاس‌های عقب زمین را دریافت کنند و در Build up مشارکت کنند یا نه؟ آیا توانایی به کارگیری این روش را در مقابل تیم‌هایی که پرس سنگین از بالا دارند را دارند یا نه؟ در تصویر زیر که بازی لیورپول مقابل برایتون در فصل ۲۲/۲۰۲۱ است، پرس سنگین لیورپول را در محوطه شش قدم برایتون می‌بینیم که منجر به گلزنی مانه در همین صحنه شد.  

و اگر هم تیم صاحب توپ نیستیم، آیا می‌توانیم تیم حریف را از عقب زمین پرس کنیم یا با یک جابه‌جایی اشتباه این فرصت را به آنان می‌دهیم که تا از طریق ضربات دروازه دروازه ما نفوذ کنند؟

در مگ‌تراپی بیشتر بخوانید:
هرم فوتبال انگلستان: سیستم پیچیده‌ صعود، سقوط و جابه‌جایی