نویسنده: کریس ویدرسپون | اتلتیک
اتلتیک، کریس ویدرسپون را به‌عنوان اولین نویسنده اختصاصی مالی فوتبال خود منصوب کرده است. کریس یک حسابدار خبره است که از مهارت حرفه‌ای خود تحت عنوان «بوک‌کیپر» استفاده می‌کند تا پول‌هایی را که پشت پرده فوتبال در جریان‌اند، بررسی کند. او مطالبش را با مجموعه‌ای از گزارش‌ها درباره سلامت مالی برخی از بزرگ‌ترین باشگاه‌های لیگ برتر شروع کرده است.
یکی از اهداف اتلتیک از به‌کارگیری کریس این است که به هر هوادار فوتبال کمک کند تا پیچیدگی‌های مالی فوتبال مدرن را با شفافیت بیشتری درک کند. در همین راستا، شما در حال خواندن واژه‌نامه مالی در دنیای فوتبال هستید.
واژه‌نامه:
Agent fees |کارمزد واسطه‌ها:
هزینه‌هایی که باشگاه‌ها در فرایند خرید، فروش یا تمدید قرارداد بازیکنان به واسطه‌ها پرداخت می‌کنند. این هزینه‌ها جزو دستمزد کارکنان محسوب نمی‌شوند و در حساب‌های مالی، تحت سرفصل «هزینه ثبت بازیکنان و کارکنان فوتبالی» آورده می‌شوند.
Allowable expenditure |هزینه مجاز:
در زمینه قوانین سودآوری و پایداری (PSR)، هزینه‌هایی هستند که قابل کسر از سود/زیان پیش از مالیات باشگاه‌اند (مثل هزینه‌های آکادمی، تیم زنان، فعالیت‌های اجتماعی).
Amortisation |استهلاک نامشهود:
کاهش تدریجی ارزش دارایی‌های نامشهود مانند سرشکن شدن هزینه ثبت بازیکنان در طول مدت قرارداد.
Arm’s length |معامله مستقل:
معامله‌ای که طرفین آن به‌صورت مستقل و بدون تأثیرگذاری متقابل عمل می‌کنند.
Balance sheet |ترازنامه:
صورت وضعیت دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه یک باشگاه در پایان دوره مالی.
Break cost |هزینه فسخ زودهنگام:
هزینه‌ای که باشگاه برای تسویه زودتر از موعد بدهی به وام‌دهنده پرداخت می‌کند.
Capex |مخارج سرمایه‌ای:
مخفف «Capital Expenditure»؛ هزینه‌های مربوط به ساخت یا بهبود زیرساخت‌هایی مانند ورزشگاه یا کمپ تمرینی.
Depreciation |استهلاک دارایی‌های مشهود:
کاهش ارزش دارایی‌های ثابت مانند ساختمان و تجهیزات، طی زمان استفاده.
EBITDA
سود پیش از بهره، مالیات، استهلاک و کاهش ارزش دارایی‌ها.
Exceptional items | موارد استثنایی:
معاملات غیرمتداول مانند بخشش وام مالکان، که به‌صورت جداگانه در صورت سود و زیان ثبت می‌شوند.
Equity injection |تزریق سرمایه:
تأمین نقدینگی از طریق صدور سهام جدید و افزایش سرمایه، نه به‌صورت وام یا قرض.
Football net debt |خالص بدهی فوتبالی:
بدهی کل مالی منهای موجودی نقدی، به‌اضافه یا منهای تراز خالص نقل‌وانتقالات.
Free Cash Flow جریان نقدینگی آزاد:
نقدینگی باقی‌مانده پس از پرداخت هزینه‌های سرمایه‌ای، شامل خرید بازیکن، زیرساخت و بهره وام‌ها.
Headroom |ظرفیت زیان مجاز:
در قوانین PSR، میزان زیانی که یک باشگاه می‌تواند بدون تخلف از حد مجاز داشته باشد.
Impairment |کاهش ارزش دارایی:
کاهش ارزش دارایی (مانند بازیکن) وقتی انتظار می‌رود ارزش بررسی شده فعلی آن از ارزش قرارداد دفتری کمتر باشد.
Leveraged buyout – LBO | خرید اهرمی:
خرید باشگاه با وام سنگین، به طوری که دارایی‌های همان باشگاه وثیقه وام شوند.
Net debt |خالص بدهی:
بدهی مالی کل منهای نقدینگی موجود در باشگاه و معادل‌های آن.
Net profit or loss |سود/زیان خالص:
سود یا زیان پیش از مالیات.
Net spend |خالص هزینه نقل‌وانتقالات:
مجموع هزینه خرید بازیکن منهای فروش بازیکن و سود فروش‌ها.
Net transfer balance |تراز خالص نقل‌وانتقالات:
خالص مبلغی که باشگاه باید بابت خرید یا فروش بازیکن پرداخت کند یا دریافت کند.
Operating profit or loss | سود یا زیان عملیاتی:
تراز مالی پیش از فروش بازیکن، هزینه‌های غیر روتین، بهره یا مالیات.
Period end |پایان دوره:
تاریخ پایان دوره مالی؛ معمولاً ۳۰ ژوئن ( نهم تیرماه)، ولی گاهی متفاوت است.
Player amortization | استهلاک بازیکن:
تقسیم هزینه انتقال بازیکن بر طول قرارداد. مثال: خرید ۵۰ میلیون پوندی با قرارداد ۵ساله = ۱۰ میلیون پوند در سال.
Private equity | سرمایه‌گذاری خصوصی:
تأمین مالی میان‌مدت یا بلندمدت توسط شرکت‌های غیربورسی با هدف فروش سودآور سهام در آینده.
Profit on player sale(s) | سود فروش بازیکن:
درآمد فروش بازیکن منهای ارزش ثبت شده او در زمان فروش.
Profit or loss | سود/زیان:
سود یا زیان کلی باشگاه پیش از مالیات.
PSR (Profit and Sustainability Rules)
قوانینی برای حفظ پایداری مالی باشگاه‌ها؛ در لیگ برتر و یوفا تفاوت‌هایی دارد.
Relevant turnover | درآمد مرتبط:
(SCR)طبق پروتکلهای یوفا؛ شامل درآمد سالانه، سود/زیان فروش بازیکن و درآمدهای عملیاتی دیگر طی ۳۶ ماه اخیر، تقسیم بر ۱۲.
Revolving Credit Facility – RCF| تسهیلات اعتباری گردان:
شکل کوتاه‌مدت تأمین مالی با قابلیت برداشت چندباره.
Secure funding | تأمین مالی تضمینی:
مربوط به PSR؛ شامل کمک‌های غیرقابل بازگشت یا تعهد قانونی پرداخت کمک مالی از سوی سهام‌داران.
Squad cost هزینه ترکیب:
کل هزینه قرارداد بازیکنان و کادر فنی؛ شامل کارمزد واسطه‌ها.
Squad cost ratio – SCR نسبت هزینه ترکیب:
در PSR یوفا؛ محدودکننده هزینه‌های فوتبالی مثل حقوق، استهلاک و کاهش ارزش بازیکن.
Transfer debtors |بدهکاران نقل‌وانتقال:
مبالغی که باشگاه باید از فروش بازیکن از سایر باشگاه‌ها دریافت کند.
Transfer creditors |بستانکاران نقل‌وانتقال:
مبالغی که باشگاه بابت خرید بازیکن به سایر باشگاه‌ها بدهکار است.
Turnover | گردش مالی/درآمد کل:
درآمد سالانه شامل سه منبع اصلی: درآمد حاصل از فروش بلیط مسابقه، پخش تلویزیونی و تبلیغات. فروش بازیکن در این بخش گنجانده نمی‌شود.
Wages | دستمزدها:
کل هزینه حقوق، بیمه، بازنشستگی کارکنان (نه فقط بازیکنان). کارمزد واسطه‌ها جزو دستمزد نیست.
Wages to turnover | نسبت دستمزد به درآمد:
نسبت هزینه سالانه حقوق به گردش مالی سالانه باشگاه، به‌صورت درصد.
Year end | پایان سال مالی:
تاریخ پایان حسابداری باشگاه. معمولاً ۳۰ ژوئن( نهم تیرماه) برای باشگاه‌های انگلیسی است.