مورد اول: ورزشگاه جدید پورتموث
پیتر استوری به خوبی روز بازدید از استودیوی معماری Herzog & de Meuron، را به یاد می‌آورد. روزی که گروهی از معماران سوییسی تصویری جالب از ورزشگاه آینده پورتسموث را به او نشان دادند.
او به اتلتیک می‌گوید: ” چیز متفاوتی بود. آنها تصویر سه بعدی ورزشگاه را برای ما روی پرده بزرگی نمایش دادند و قطعا دهان همه باز ماند.”
سال ۲۰۰۷ بود و برنامه‌های بلندپروازانه برای ساخت یک استادیوم ۳۶ هزار نفری جدید در نزدیکی اسکله شهر شروه شده بود. استوری، مدیر عامل وقت، پذیرفته بود که پورتسموث باید فراتون پارک ، ورزشگاه فعلی باشگاه که در سال ۱۸۹۹ ساخته شده بود را ترک کند.
پروژه ۶۰۰ میلیون دلاری ورزشگاه جدید که بین برج اسپیناکر و پایگاه دریایی تاریخی شهر واقع شده است، شامل آپارتمان‌ها و رستوران‌های جدید هم می‌شد و نوید یک تاثیر تحول آمیز را می‌داد.
استوری در سال ۲۰۰۷، زمانی که پورتسموث یک باشگاه لیگ برتری بود، گفت: ” این استادیوم تماشایی‌ترین استادیومی خواهد بود که با پس زمینه بندرگاه متناسب با تاریخ باشگاه ساخته خواهد شد.” یک سال بعد اما برنامه‌های ورزشگاه جدید کنار گذاشته شده بود. مخالفان از اعضای شورای شهر و نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا بودند که پس از انتخاب مکان ورزشگاه در نزدیکی پایگاه آنها که دو ناو هواپیمابر بزرگ در آنجا مستقر بود”نگرانی های عملیاتی و امنیتی” داشتند.
ورزشگاه جدید پورتسموث از اسکله قبلی به محل اسکله دیگری در نزدیکی جزیره هورسا منتقل شد، و دوباره توسط شرکت سوییسی با هزینه کمی بازطراحی شد. اما این طرح هم دوباره منتفی شد، این بار به خاطر پس زمینه بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸. به این ترتیب، فراتون پارک، همچنان خانه باشگاه باقی می ماند.
استوری می‌گوید: ” استادیوم در انتهای اسکله طراحی فوق العاده‌ای داشت، واقعا خیره کننده بود. اینجا یک مکان نمادین بود. اگر ساخته می‌شد یکی از استادیوم‌های بزرگ بریتانیا بود.
مورد دوم: رویای استمفوردبریج، یک ورزشگاه جدید
و این یک چرخه تکراری است. به ازای هر استادیوم چشمگیری که در ۳۰ سال گذشته توسط باشگاه‌های انگلیسی ساخته شده، استادیوم دیگری نیز وجود داشته که نتوانسته فراتر از نقشه‌های معماران یا خیال پردازی‌های یک مالک باشد و هرگز ساخته نشده.
مانند رویای چلسی برای ساخت نیروگاه بادی و تصور یک استمفورد بریج جدید در کنارش. یا جابجایی پیشنهادی لیورپول به یک استادیوم جدید آینده نگرانه در استنلی پارک. اورتون سه پروژه مختلف را در کینگز داک، کرکبی و والتون هال پارک انجام داد تا در نهایت در براملی – مور داک، محل ورزشگاه جدید مورد انتظار آنها در فصل ۲۰۲۵ – ۲۶ کلنگ به زمین زده شد.
تاتنهام هاتسپر قبل از اینکه وستهام یونایتد در سال ۲۰۱۶ مستاجر لندن استادیوم شود، برنامه‌هایی برای تخریب و بازسازی ورزشگاه المپیک لندن داشت. خیلی قبل‌تر از آن بیرمنگام سیتی برنامه‌هایی برای ساخت یک استادیوم ۵۵۰۰۰ نفری داشت که بخشی از دهکده ورزشی بیرمنگام را تشکیل می‌داد. کارن بردی، مدیر اجرایی وقت بیرمنگام در سال ۲۰۰۶، آن را “یک پروژه بازسازی برای همه عمر باشگاه” توصیف کرد. و البته که احتمالا منظورش زندگی بعدی بیرمنگام بوده چون این پروژه هیچوقت آغاز نشد. چه به خاطر مشکلات مالی و چه مخالفت هواداران و گاهی اوقات هر دو، فوتبال انگلیس فهرست بلندبالایی از پروژه‌هایی دارد که در حد یک تابلوی نقاشی باقی مانده‌اند.
مورد سوم: از الندرود نمی‌رویم!
لیدز یونایتد در بهار ۲۰۰۱ سوار بر این موج بود. صعود به مرحله نیمه نهایی لیگ قهرمانان که در آن با نتیجه ۳ بر صفر از والنسیا شکست خوردند، این باور را تقویت کرده بود که لیدز می‌تواند خود را در میان نخبگان فوتبال انگلیس تثبیت کند و بخشی از این طرح بزرگ، فاصله گرفتن از ورزشگاه الاند رود بود.
یک زمین بایر در نزدیکی اسکلتون در شهر لیدز انتخاب و ساخت یک ورزشگاه جدید ۴۰ میلیون دلاری با ظرفیت ۵۰ هزار نفر پیشنهاد شد. در همین حال آنها تصمیم داشتند الاند رود را به قیمت ۲۰ میلیون دلار به شورای محلی بفروشند و برای بخش اول پروژه تامین مالی کنند.
پیتر ریدسدیل، رئیس وقت لیدز، در نامه‌ای به هواداران نوشت: ” هیچ کاری نکردن گزینه ما نیست. از یک سو تاریخ و خاطراتی وجود دارد که همه ما در آن شریک هستیم و از سوی دیگر باید به نسل‌های آینده یک تیم در کلاس جهانی و یک استادیوم در کلاس جهانی ارائه دهیم.” سه ماه بعد اعلام شد که ۸۷.۶ درصد آرا در هیات مدیره به نفع ترک ورزشگاه الند رود بوده و مدیرعامل مامور شده برای ساخت ورزشگاه جدید اسپانسر پیدا کند.
اما افراد مخالف و طرفداران سنتی لیدز یونایتد مشتاق ماندن در الند رود، نیازی به نگرانی نداشتند.
هزینه ۷۷ میلیون دلاری لیدز برای خرید بازیکنان در سه سال پرخرج قبلی، گریبان آنها را گرفت و در عرض سه سال ریدسدیلی که رویای قهرمانی در اروپا را در سر می‌پروراند، تیم را در رقابت‌های چمپیونشیپ می‌دید. پروژه ورزشگاه جدید به آرامی زیر فرش رفت و دو دهه بعد، بدون اینکه کار بازسازی معناداری تکمیل شود، الند رود و محدودیت‌های آن همچنان برای برگزاری یک مسابقه در کلاس اروپا مشکل‌ساز است.
مورد چهارم: استنلی پارک، رویای لیورپول
ساخت یک ورزشگاه جدید از ابتدا یا بازسازی زمین موجود، بزرگترین هزینه ممکنی است که هر باشگاهی می‌تواند با آن مواجه شود و به همین خاطر به شدت متکی به گرفتن وام‌های کلان است. بزرگترین و بهترین آنها در حال حاضر پروژه‌های یک میلیارد دلاری هستند.
لیورپول در سال ۲۰۰۷ نیاز چندانی به این مبلغ نداشت اما حتی ۴۰۰ میلیون پوند پیشنهادی برای ساخت یک استادیوم ۶۰ هزار نفری در استنلی پارک فراتر از توان مالی مالکان سابق یعنی تام هیکس و جورج گیلت بود.
عبور از آنفیلد یک موضوع کلیدی در وعده‌های تاجران آمریکایی بود و گیلت در کنفرانس مطبوعاتی خود در زمان واگذاری باشگاه وعده داد که “کلنگ ورزشگاه جدید باید در ۶۰ روز آینده به زمین بخورد”. ۵ سال قبل از آن مجوزهای قانونی برای ساهت ورزشگاه جدید گرفته شده بود. طرح‌های اولیه توسط هیکس و گیلت بازطراحی شدند و پس از اینکه هدف برای شروع کار در تابستان ۲۰۰۷ از دست رفت، دوباره مورد بازبینی قرار گرفتند، قبل از اینکه امیدها برای یک استادیوم جدید در سال ۲۰۰۸ از بین برود.
مانند پورتسموث، بحران اعتباری و مالکان با منابع محدود، پروژه را متوقف کرد. لیورپول در بیانیه‌ای اعلام کرد: ” تعهد ما برای ساخت یک استادیوم جدید در سطح جهانی برای باشگاه فوتبال لیورپول از بین رفته است. ما از این دوره به طور سازنده استفاده خواهیم کرد و برنامه بازسازی آنفیلد برای افزایش ظرفیت آن به ۷۳۰۰۰ صندلی را پیش خواهیم برد.”
با این حال این چشم انداز هم محقق نشد. سال به سال پیشرفت معناداری وجود نداشت تا اینکه هیکس و گیلت جای خود را به گروه ورزشی فن وی دادند که قصد خود را برای توسعه مجدد آنفیلد در سال ۲۰۱۲ تایید کرد.
یان آیر، مدیر اجرایی سابق، در سال ۲۰۱۱ گفت: ” این می‌توانست درخشان باشد اما ما احتمالا چندین سال است که خود را عقب انداخته ایم.” لیورپول سرانجام ورزشگاه ۶۰ هزار نفری که ۲۰ سال در انتظار آن بوده اند را تا پایان ژانویه به طور کامل افتتاح خواهد کرد.
مورد پنجم: نیوکاسل تسلیم می‌شود
یکی دیگر از باشگاه‌هایی که باید به لیست ناکام‌ها اضافه شود، نیوکاسل یونایتد است که در حال طی کردن فرآیند مشاوره برای ساخت ورزشگاه جدید است. سنت جیمزز پارک با ظرفیت ۵۲ هزار نفر از زمان تکمیل تصاحب سهام باشگاه توسط صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان سعودی در سال ۲۰۲۱، هر هفته پر می‌شود.
گروه جدید در حال برنامه ریزی برای یک استادیوم ۹۰ میلیون دلاری و ۵۵ هزار نفری در کسل لیزز در نیم مایلی سنت جیمزز پارک است. این طرح شامل یک سقف قابل جمع شدن و امکان افزایش ظرفیت تا ۷۰ هزار نفر است.
سر جان هال، مالک سابق نیوکاسل می‌گوید: ” سنت جیمزز پارک به اندازه کافی بزرگ نیست که بتواند با تقاضاها کنار بیاید و خود سایت محدودیت های شدیدی داشت.
در زمان هال، طرح‌هایی به نمایش عمومی گذاشته شدند، که با اشاره به ورزشگاه مشترک آث میلان و اینترمیلان پروژه “سن سیرو شمال” نامیده شدند و شامل طرحی برای تبدیل سنت جیمزز پارک به یک ورزشگاه سرپوشیده می‌شد.
طرفداران از این ایده حمایت کردند اما مقامات شهری نه. یک دادخواست شامل ۳۶ هزار امضای مخالف ساخت وساز در تاون مور به باشگاه رسید. در نهایت تا نوامبر ۱۹۹۷، تمرکز بر گسترش ظرفیت ورزشگاه از ۳۶ هزار به ۵۲،هزار نفر معطوف شد.
در پانزده کیلومتری جنوب، رقبای نیوکاسل یعنی ساندرلندی‌ها هم در پروژه ورزشگاه جدید در حال شکست خوردن بودند. آنها در سال ۱۹۹۲ پیشنهاد ساخت “ومبلی شمال” در نزدیکی کارخانه تولید خودروی نیسان را دادند.
این مجموعه قرار بود ۷۵ میلیون دلار هزینه داشته باشد و شامل یک استادیوم ۴۰ هزار نفری، سالن سرپوشیده ۱۲ هزار نفری و پارک باشد. ساندرلند حتی پیشنهاد داد که این ورزشگاه یکی از هشت ورزشگاه یورو ۹۶ باشد. و سپس بنگ… بودجه اتحادیه اروپا که برای آن در بروکسل لابی کرده بودند، قطع شد.
مورمدیر وقت باشگاه در کتاب اتوبیوگرافی خود نوشته است: ” درست قبل از اعلام مکان‌های برگزاری یورو ۹۶، یک تماس تلفنی دریافت کردم تا به من اطلاع دهد که نیسان ناگهان نسبت به ورزشگاه جدید خصومت پیدا کرده است. ناگهان مشخص شد که این اتفاق نخواهد افتاد.”