در آوریل ۲۰۲۴، لیگ برتر انگلیس تغییرات جدیدی در قوانین مالی خود اعلام کرد که تأثیرات مهمی بر توانایی باشگاه‌ها در خرج کردن در بازار نقل و انتقالات خواهد داشت. این تغییرات به منظور ایجاد تعادل مالی بیشتر و جلوگیری از نابرابری‌های فاحش در هزینه‌های تیم‌ها طراحی شده‌اند. اما این تغییرات دقیقاً چه هستند و چرا برخی باشگاه‌ها بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند؟
چرایی تغییرات در قوانین مالی لیگ برتر؟
تیم‌های لیگ برتر انگلیس خود را در محدودیت مالی دیدند چرا که با وجود ثروت خود، قادر به امضای بازیکنان جدید نبودند یا در برخی موارد مجبور به فروش بازیکنان برای رسیدن بتوانند به شاخصه‌های کلیدی مالی برسند. قوانین مالی لیگ برتر در سال ۲۰۲۴ تحت بررسی شدید قرار گرفتند. کاهش امتیازات برای باشگاه‌های اورتون و ناتینگهام فارست بسیار بحث‌برانگیز بود و در مورد اورتون بعداً در تجدید نظر کاهش یافت. این مسائل لیگ را به سمت تغییرات جدید سوق داد.
چارچوب جدید قوانین
بن مایه قانون فعلی به شرح زیر است:
قوانین PSR برای ارزیابی هر ساله عملکرد مالی باشگاه‌ها طراحی شده‌اند. این قوانین شامل محاسبه درآمدهای تعدیل شده قبل از مالیات برای هر فصل و اعمال تعدیل‌های مشخصی بر اساس سرمایه‌گذاری‌های باشگاه در زیرساخت‌ها، فوتبال زنان، توسعه جوانان و سایر هزینه‌های مرتبط است. هر باشگاهی که در طول دوره ارزیابی سه‌ساله ضرری بیش از ۱۰۵ میلیون پوند داشته باشد، نقض قوانین محسوب می‌شود.
قوانین فعلی سود و پایداری بیان می‌کنند که لیگ برتر مجاز به از دست دادن حداکثر ۱۵ میلیون پوند در هر دوره گزارش سه‌ساله است که می‌تواند به حداکثر ضرر مجاز ۱۰۵ میلیون پوند افزایش یابد اگر صاحبان ۹۰ میلیون پوند از سرمایه‌گذاری بی‌خطر را فراهم کنند. اجرای این قانون منجر به کاهش امتیازات برای اورتون و ناتینگهام فارست شد که هر دو در دوره گزارش سه‌ساله اخیر خارج از این حد قرار گرفتند. قوانین جدید اما شامل دو بخش اساسی است:
- نسبت کنترل هزینه تیم (SQUAD COST CONTROL RATIO)
نسبت کنترل هزینه تیم به عنوان معیاری برای سنجش سلامت مالی باشگاه‌ها معرفی شده است. این نسبت از مجموع دستمزد بازیکنان، استهلاک بازیکنان و هزینه‌های نمایندگی یا واسطه‌ها تقسیم بر مجموع درآمد از فعالیت‌های فوتبال و سود فروش بازیکنان محاسبه می‌شود. باشگاه‌هایی که در مسابقات یوفا شرکت نمی‌کنند، باید نسبت هزینه تیم خود را زیر ۸۵٪ نگه دارند، در حالی که این نسبت برای باشگاه‌های شرکت‌کننده در مسابقات یوفا باید زیر ۷۰٪ باشد. این محدودیت‌ها به منظور جلوگیری از خرج‌های بی‌رویه و حفظ تعادل مالی در لیگ برتر اعمال می‌شود.
- سقف سخت‌گیرانه هزینه‌ها (UPPER HARD OR ABSOLUTE CAB)
سقف سخت‌گیرانه هزینه‌ها یکی دیگر از ابزارهای جدید برای کنترل هزینه‌های باشگاه‌ها است. این سقف بر اساس درآمد پخش تلویزیونی باشگاه رتبه پایین لیگ برتر تعیین می‌شود و به این معناست که حتی باشگاه‌های با درآمد بالا نیز نمی‌توانند بیش از یک مقدار مشخص خرج کنند. به عنوان مثال، اگر درآمد پخش تلویزیونی باشگاه رتبه پایین ۱۰۵ میلیون پوند باشد، سقف هزینه‌ها برای تمامی باشگاه‌ها پنج برابر این مقدار، یعنی ۵۲۵ میلیون پوند خواهد بود. این سقف به تساوی بیشتر در لیگ کمک می‌کند و مانع از آن می‌شود که باشگاه‌های با درآمد بالا بتوانند با خرج‌های بی‌رویه بر سایرین تسلط پیدا کنند.
تأثیرات این تغییرات
تغییر دوره گزارش سه‌ساله به بررسی سالانه، سود یک فصل بسیار مثبت را در سال‌های بعد نمی‌دهد. سقف سخت‌گیرانه برای تحقق تساوی در نظر گرفته شده است، حتی اگر درآمد منچستر سیتی پس از بردن سه‌گانه عظیم باشد، هزینه‌های تیمشان همچنان به درآمد باشگاه رتبه پایین محدود می‌شود.
بیشتر باشگاه‌ها رای به بررسی بیشتر سقف هزینه‌ها دادند. منچستر یونایتد، منچستر سیتی و استون ویلا مخالف بودند و چلسی از رای دادن خودداری کرد. این سقف سخت‌گیرانه هنوز به تصویب نرسیده است و فقط بررسی بیشتر آن تصویب شده است.
بررسی سقف سخت‌گیرانه
سقف پیشنهادی که برای بررسی بیشتر رای‌گیری شد، پنج برابر درآمد پخش تلویزیونی تیم رتبه پایین لیگ برتر بود. این درآمد در فصل ۲۰۲۲-۲۳ حدود ۱۰۵ میلیون پوند بود که به معنای سقف سخت‌گیرانه ۵۲۵ میلیون پوند است. هزینه تیم فعلی منچستر سیتی همچنان زیر این حد قرار می‌گیرد. تقریباً تمام باشگاه‌های لیگ برتر به‌جز چلسی زیر این حد قرار می‌گیرند. بنابراین، آیا سقف سخت‌گیرانه بی‌معنی است؟ نه دقیقا. ضریب پنج‌برابری قابل بحث است و این مهم است. اگر این ضریب به چهار یا سه برابر کاهش یابد، ناگهان چندین باشگاه خارج از حد قرار می‌گیرند و به همین دلیل است که تصمیم به بررسی بیشتر آن مهم است و می‌تواند همچنان تأثیرات قابل‌توجهی برای همه تیم‌ها داشته باشد.
آینده ماجرای قوانین مالی لیگ برتر
لیگ برتر در حال اجرای یک طرح سایه‌ای برای فصل ۲۰۲۴-۲۵ است و اعلام کرده که این طرح قرار نیست تأثیری داشته باشد مگر اینکه اختلاف قابل‌توجهی در درآمد باشگاه‌ها رخ دهد. بنابراین می‌توان فرض کرد که حداقل برای فصل آینده، سقف سخت‌گیرانه بی‌معنی است.
اما یک چیز به طور کلی روشن است:
تغییرات در سود و درآمد پایدار، هرچند خیلی سخت‌گیرانه نیستند، اطمینان خواهند داد که باشگاه‌ها هر ساله تحت بررسی و موشکافی باقی می‌مانند و به نتایج سال‌های قبل متکی نخواهند بود. همچنین درجه‌ای از تساوی را تضمین خواهند کرد که امید می‌رود تا با رقابت بیشتر باشگاه‌ها با شش باشگاه برتر (top six)، این فاصله درآمدی کاهش یابد و لیگ برتر منصفانه‌تری ایجاد شود.
در مگ‌تراپی، بیشتر بخوانید:
آنالیز تاکتیکی یورو ۲۰۲۴: سبک بازیسازی قدیمی که دوباره محبوب شده